Мразам што морам да ја скинам од врвот на страницата прославата за титулата на Man U, па ќе ја ископирам пред да продолжам:

It's coming home... Титулата се врати на Олд Трафорд! :)

Значи, зборот ми беше за DRM и музиката. Форбс има приказна за тоа зошто музиката на Интернет ќе остане заклучена: врска, а kuro5hin има коментари на истата: врска.

Цитат од Форбс:
Thomas Hesse, president of global digital business and U.S. sales for Sony BMG, quipped that, “We don’t want the whole world to be a college dorm. Because that’s what a no-DRM world looks like--it’s a world in which all product can just be cloned without limitation.”

А баш минатата недела гледав некој каталог од Сони и имаше нешто за музиката што ја издале - топ 20 албуми или така нешто. Сега ми текнува дека барем два им ги имам копирано: Jeff Buckley - Grace и Pearl Jam - Ten. :)

Денес, со неколкудневно задоцнување (еден блог запис подоцна :)), во раце ми падна книга за Александар Сариевски од Кирил Тодевски насловена „Од Галичник до легенда“, издадена од Дирекција за култура и уметност - Скопје во 2002 година.

Во неа, во поглавјето што го носи исиот наслов како овој запис може да се
прочита дека песната „Зајди, зајди, јасно сонце“ е авторско дело на Александар
Сариевски што е спротивно од она што го пишува на CD-то (врска).

Понатаму, според податоците во книгата „Зајди, зајди, јасно сонце“ е кант-авторска песна на Александар Сариевски, заведена во евиденцијата на ЗАМП под број I бр.33.

Да не се ашкам многу, еве го во целост поглавјето од книгата (нормалниот текст се зборови на Тодевски, а закосениот на Сариевски):

Авторската песна или популарно наречена „новокомпонирана“ во духот на народната песна долги години го немаше третманот на на програмите на тогашното Радио Скопје. Но, и покрај ова таа спонтано се создаваше, се пееше на концертите и се снимаше за дискографската продукција.

„Тогаш беше таква програмската политика на радиото. Штом на песната ќе се потпишеше авторот, работата беше готова. Беше тешко, не можевме да се пробиеме на тој план. Овој став на Радиото имаше позитивни и негативни работи. Имаше доста примери авторите да се откажат од авторството. Губиш некоја паричка од тантиемите, но што ти вреди тоа, ако не ја слушнеш песната на програмите. Кога на овој став ќе се навратам, во мене се буди мислата дека се што е испеано некој поединец го создал. Не се знае кој ја создал народната песна, но таа произлегла од некого на слава, свадба или во кој знае каква пригода. Песната ја чуле, им се бендисала, била прифатена и останала понатаму да живее. Тој што ја создал во тоа време, не бил свесен, односно не размислувал како денес за некој „ќар“ од неа. Нема песна што не ја создал некој поединец, надарен од Бога за тоа. Зар тој поединец не е дел од народот?

Ставот на тогашната програмска политика на Радиото бил таков и, како самиот Сариевски вели има позитивни и негативни работи. Но, процесот никој не можел да го сопре и многу од песните создадени во тоа време со текот на времето си го најдоа местото меѓу народот, на програмите на Радиото и Телевизијата. Некои од нив денес веќе се обнародени, народот ги знае како свои, пред се како неповторливи интерпретации, но и како комплетно осмислени музичко-поетски пораки, со потребните естетско-уметнички вредности. И Сариевски како многу автори од неговото време, кои го бараа потребниот третман, има создадено и испеано песни што денес претставуваат наши антологиски вредности. Една од тие песни е и „Зајди, зајди, јасно сонце“ за која со право ќе кажеме дека претставува и врвен авторски дострел.

Еве како тој си припомнува на настанувањето на оваа песна:

„Песната „Зајди, зајди, јасно сонце“ настана по примерот на народната „Чернеј горо, чернеј сестро“. Слушајќи ја таа песна и пеејќи ја понекогаш, од мене произлезе идеја да направам нешто слично по содржина, но со сосема друга мелодија. Така, полека ја испеав песната, која што набргу стана многу популарна секаде каде што ја пеев. Таа песна мене ми значи многу зашто ја прифатија многу луѓе што се занимаваат со народната музика, но пред се многу ми значи што ја прифати народот. Секогаш кога некаде ќе настапев мислам дека секој од присутните очекуваш оваа песна да ја испеам“.

Прашањата кои се поставуваат после ова во контекст на филмот „300“ и авторските права се:

1. Дали Сариевски (како и другите автори од тоа време) се откажал од авторството и ја оставил песната во јавен домен?

2. Дали народната „Чернеј горо, чернеј сестро“ е слична со „Зајди, зајди, јасно сонце“, па истата може да се користи така што ќе се добие впечаток дека се користи „Зајди, зајди...“?

3. За кое време станува збор, т.е. кога е напишана „Зајди, зајди...“ и дали тогаш имало Закон за авторски права според кој се регулирале вакви прашања?

4. Кога е регистирана песната во ЗАМП: дали веднаш по создавањето, или подоцна?

5. Како е регулирано прашањето за законите и авторските права во Македонија, во смисла дали новиот закон од РМ се применува наназад за дела објавени во СФРЈ?

6. Што велеле законите за авторски права од СФРЈ за вакви прашања?

И бонус прашање: Зошто никој од носителите на авторските права не се побунил што веќе споменатото CD ја прикажува песната како народна?

Читам на планета и на Он.нет за ова приказнава со „Зајди зајди...“ и мислам дека како прочуени пирати, како големи сркачи на музика, филмови и друг материјал кој подлежи на авторски права од Интернет, луѓето од Македонија (вклучително и носителите на авторските права за „Зајди, зајди...“), треба да му простат на Холивуд. Вака да си подадеме рака, па може и да се нагодиме да бидеме пата-пата со нив во врска со пиратирањето.

ПС. Тоа 300 да ти било филм за Спарта нешто? Јас го гледав постерот пред некое време и ми заличе на ЗОО - како зоолошка градина. Си реков нема што да гледам филм на таква тема. :)

Филип сподели една книга со мене, а јас да ја споделам приказната со планетава.

Копирајт лектира за оваа недела: aмериканците Negativland и ирците U2.

Музичето за даунлоад на страницата на веселата дружина.

Гледам во сандачето, сум ги испратил информациите до овие текстови до неколку луѓе, па си велам зошто да не ги ставам и на блог. Одлични текстови, дел од проектот DIVE... ме мрзи сега да објаснувам што бил проектот - прочитајте!

Значи:
Пиратологија: што е тоа пиратство и како настанало?
p2p: power to the people
Бродови со робови и пиратски галии
Не е само уметност!
Студиото на артистот
И кратко резиме кон три други текстови:
Кон „армија од идеи“
Culture Without Commodities
Правото да копирате

Ете... ај може некогаш ако имам повеќе време, ќе пишам и нешто повеќе за некој текст посебно.

Две поминаа, уште едно останува во вторник на 21 март. Јас и Дамјан пред студентите од прва година политички студии и новинарство зборуваме за слободниот софтвер, авторските права, развојот и значењето на технологијата во нашето општество, па и зошто е важно слободно да се споделува знаењето.

Подолу, 15 слајдови кои ги користевме во предавањата за слободно општество.

Еве да го завршам блогерскиот пост. Ме немало на Интернет од лани. Нити пожелив СНГ овде на блог, нити го напишав тој рекапитуларот што мислев да го напишам. Некако посакав да не им давам повеќе пари на МТНет + нема ни на кој друг да му давам пари и така, едноставно не немаше на Интернет. Јован цитирал некој тип што рекол дека проблемот не биле високите цени на Интернет услугите, ами ниските плати. Во економската теорија постои нешто што се вика willingness to pay. Ова накратко значи дека не е толку важно колку плата земам, т.е. колку пари имам, колку што е важна мојата подготвеност да платам одредена сума. Во пракса ова лесно се пронаоѓа во однесувањето на „сиромашните македонски потрошувачи“. Hint: мобилни телефони, од оние скапите.

Ова прашањево за Интернетот во државава се тегне како пуцвал. Моето силно убедување е дека единствен виновник за ситуацијата со Интернет е Владата на РМ. Ова не го кажувам дека ете сум ја фатил Владата на пик. Така е со сите добра кои се дефинирани со некакво „човеково право“ или нешто слично според ОН и други организации кај што РМ е членка. Ако Интернет навистина го третираат (третираме?) на нивото на водата, воздухот, струјата, основното образование, одбраната на државата или не знам што, тогаш апсурдно е да бараме виновници во било кој ентитет освен во Владата или друга надлежна државна институција. Јас додуше не сум на чисто дали треба или не треба Интернет да биде во ист кош со овие другите, ама мене и така нити некој ме прашал, нити сум правел стратегија за информатичко општество нити имам задача во краток рок да ја зголемам пенетрацијата на Интернет во државава.

Па зошто Интернет воопшто? Вчера Валентин Пепељуговски на некоја емисија на МТВ рече дека брзиот Интернет е виновен за ширењето на „пиратството“ (под пиратство се мисли на кршење на авторски права). АДСЛ линиите правеле некои центри за „пиратство“, а „пиратството“ да ти било еден од спонзорите на терористичките групи!

Да, авторските права се чини дека се уште еден buzz word во државава која патува кон ЕУ. Се наредиле Валентин и уште две госпоѓи од кои едната од царина и зборуваат за тоа дека буџетот губел до 20 милиони евра од „пиратството“.

Кога бев уште средно бев на некои предавања кои имаа врска со уметност. Таму меѓу другото научив дека бројките се моќна работа. Кога некој нешто ќе ти каже во бројки, те закопува и нема кај да одиш. Тоа е тоа. Сепак, секогаш ми сметало тоа што ваквите бројки никогаш не биле некако поткрепени. Некоја анализичка, табеличка, па да видиме дека навистина станува збор за такви цифри.

Ама она што мене особено ме интересира е следново: дали тие тројца луѓе кои ревносно зборуваа против злоупотебите на авторските права (и можеби уште нешто друго - не знам бидејќи после она со терористите отидов на FashionTV), се почитувачи на авторските права? Значи имаат ли дома тие луѓе „пиратско“ CD со музика или софтвер? Дали нивните деца својот „џепарац“ го трошат на оригинални дискови од нивните омилени поп икони?

Разбирам кога Бил Гејтс или некој друг од негов калибар ќе зборува против злоупотреба на авторски права, ама кога ќе ми текне на случката што ми ја раскажа еден пријател (дека го видел министерот за финансии Никола Поповски во CD-теката во подрум во ГТЦ како си купува дискови), едноставно изјавите на нашиве фаци ми се чинат смешни.

Денес се сретнав со една девојка која работи во АПЕММ. И со неа зборував за авторските права. Таа ми вели дека тие биле тие што ја скинале ХТВ2 од кабелска. Јас велам браво, и ја прашувам дали таа почитува авторски права, софтвер, музика, филмови... Таа одговара дека буџетот не и дозволувал, ама појаснува големите пари и така не се во „пиратските“ дискови, туку во телевизиите, филмовите и сл. Тоа ви е. Заштитниците на едни, кршат други права.